Gisteren was het de dag van de Lokale Democratie en min of meer toevallig liep ik in ons gemeentehuis een workshop binnen voor ambtenaren uit de regio over ‘politieke sensitiviteit’. De trainer had ik al (te) lang niet gezien en het was leuk om haar even in onze eigen raadzaal te mogen begroeten. Ik viel toevallig binnen toen het ging over coalitie en oppositie en hoe deze zich tot elkaar verhouden. Prompt kreeg ik de vraag ‘hoe gaat dat hier in Dronten eigenlijk Paul?’.

‘Coaloppositie’

Sinds enkele weken is dat in onze gemeente een interessante vraag. Want sinds de val van het college en de daarop volgende breuk in de coalitie zijn de grenzen tussen coalitie en oppositie vervaagd. De ‘oude’ coalitie van CDA, VVD en Leefbaar Dronten (LD) bestaat niet meer. Daar waren VVD en LD volstrekt (en naar mijn opvatting begrijpelijk) helder in. Partijen uit de oppositie, ChristenUnie, D66, PvdA en ikzelf namens GroenLinks, hebben -gezien de politieke situatie- steun gegeven aan het resterende college van burgemeester en twee wethouders. Want amper zes maanden voor verkiezingen is het zinloos nieuwe wethouders te benoemen of nieuwe akkoorden te sluiten. De periode waarin nu nog iets kan worden gedaan is daarvoor simpelweg tekort.

Onvermijdelijk ontstaat in zo’n situatie een nieuw soort samenwerking tussen partijen die voorheen tot de coalitie en oppositie behoorden. Maar zonder dat er een deal ligt, zonder afspraken. Op inhoud kijken we of we elkaar kunnen vinden. Of niet. Daarbij is dat ook niet voorbehouden aan deze zes partijen. Dat werd ook duidelijk bij de behandeling van de begroting. Er werden moties en amendementen ingediend in totaal verschillende samenstellingen. Vrijwel alles haalde het met zeer ruime meerderheden.

Raad op inhoud

De samenwerking wordt gezocht op inhoud omdat de ‘machtsverhoudingen’ zijn verstoord of zelfs weg gevallen. Dat geldt voor de raad, maar ook voor het college dat naar veel meer partijen moet luisteren om voldoende steun te vinden in de gemeenteraad. Dat betekent dat de invloed van de raad groter wordt. Of dat voorstellen die in juni nog werden verworpen deze maand in eens unaniem worden omarmd.

Als voorbeeld ons eigen voorstel het geld uit de begroting te halen voor de omlegging van De Zuid. Wijzelf zijn als GroenLinks niet overtuigd van de nut en noodzaak van die omlegging. Maar omdat we geen onderbouwd voorstel van het college hebben gezien (anders dan dat het ‘de wens van het college is’) willen we er nog geen budget aan hangen. In juni werd dat voorstel bij de Kadernota (de ‘schetsbegroting’ die dan wordt uitgewerkt in de definitieve begroting in november) nog verworpen via de strakke lijn van coalitie/oppositie. CDA, VVD en LD tegen, de oppositie van GroenLinks, ChristenUnie, D66, PvdA en SP vóór het schrappen. Deze maand werd het voorstel unaniem omarmd door de raad. Omdat de inhoudelijke zorgen niet zijn afgenomen, omdat de omwonenden en belanghebbenden zich niet gehoord voelen, omdat de raad nu toch zelf op inhoud een besluit wil nemen.

Brede samenwerking

Na de verkiezingen in maart zal er vast weer een coalitie gevormd gaan worden. Het is aan de kiezer welke meerderheden er dan mogelijk zullen zijn en hoe Dronten de komende vier jaar zal worden bestuurd. Het is onvoorspelbaar of we daarin als GroenLinks een rol zouden kunnen spelen. Maar mocht dat zo zijn pakken we die handschoen graag op. Juist ook omdat ik er van overtuigd ben dat de brede samenwerking op inhoud, zoals we die nu in onze raad zien, zo veel mogelijk moet worden voortgezet. Dan kan iedere partij daarin zijn rol spelen, wordt de invloed van de raad groter en wordt besluitvorming voor onze inwoners makkelijker via hun volksvertegenwoordiging te beïnvloeden.

Als we over een jaar mogen vaststellen dat dit is gelukt zou ik dat de grote winst vinden van de afgelopen weken.