Investeringen

Omroep Flevoland belde gisteren met de gemeente Lelystad om uitleg over dat bedrag te vragen. Want in de woorden van Fackeldey lag de suggestie dat dit (ook) investeringen vanuit het bedrijfsleven zouden (kunnen) zijn. Maar een woordvoerder van de gemeente laat weten dat het gaat om investeringen van Rijk, provincie, gemeente en Schiphol. Allemaal overheid dus.

Zolang de routestructuur niet is vastgesteld is Luchthaven Lelystad als een station zonder spoor, als een zeehaven zonder water.

Dat is logisch: want een ‘normale ondernemer’ zou zo’n risico niet willen lopen. Wat er in Lelystad gebeurt zou tot ‘Nationale Ophef en Schande’ leiden als het niet troetelkind Schiphol, maar dat andere Staatsbedrijf; ProRail was.

In de vergelijking met ProRail zou er nu in het buitengebied van Lelystad een groot treinstation worden gebouwd. Alles er op en er aan, piekfijn voor elkaar. Alle infra om bij dat station te komen wordt geregeld en de verwachtingen voor de economie zijn ‘sky high’. Alleen… er liggen nog geen treinrails en het is nog niet helemaal duidelijk waar deze wél zullen komen te liggen. En of deze rails überhaupt wel op de rest van het spoornet kunnen worden aangesloten. En of ze we veilig en zonder vermijdbare overlast kunnen worden aangelegd.

Iedereen zou ProRail, de provincie, gemeente en het Rijk voor gek verklaren. Het zou leiden tot verhitte debatten in het parlement, de raden en Staten. Maar niet als het gaat om luchtverbindingen die je niet kunt zien. Niet als het gaat om de Schiphol Group.

Lelystad-Zuid

Je zou verwachten dat een stad met ervaring op dit punt geen tweede keer zo’n fout zou maken. Immers: in ‘het grote groene niets’ ten zuiden van Lelystad ligt al in ruwbouw het station Lelystad-Zuid. In 1988 tegelijk met het spoort (dat is er in dit geval dus wel) aangelegd maar nooit in gebruik genomen.

En nu loopt de stad dat risico bij de luchthaven opnieuw. Zolang de routestructuur niet is vastgesteld is Luchthaven Lelystad als een station zonder spoor, als een zeehaven zonder water.

Geen normale ondernemer zou een dergelijk risico aanvaardbaar vinden (en bij het spoor zou het de minister de kop kosten). Maar dit is Schiphol, daarvoor gelden andere regels.

Vertrouwen in de overheid

Omdat er negen jaar geleden ‘afspraken’ zijn gemaakt over de groei van Lelystad zou uitstel volgens Fackeldey ervoor zorgen “dat het vertrouwen in de overheid een deuk oploopt.”

Alles was “democratisch” gegaan volgens de wethouder en aan die afspraken mag niet meer worden getornd. In ieder geval niet tot 2020; als de afspraken aflopen.

Hoe ‘democratisch’ het proces is verlopen valt niet vast te stellen. Omdat de alternatieven, onderzoeken en deals buiten ieders zicht zijn geregeld in de achterkamertjes van de Alderstafel. Onder geheimhouding. Daar is niet veel transparants aan.

Zeker ook omdat pas in juni 2017 duidelijk werd wat de effecten op de wijde regio blijken te zijn van het luchthavenbesluit dat in 2015 al werd genomen.

Pas toen werd het gemeenten op de Veluwe, in Overijssel en Friesland echt duidelijk wat er in Lelystad geregeld werd.

Rituele rimpelingen

In de wereld van bestuurders als Fackeldey zijn die bewoners domweg te laat. Er zijn immers afspraken uit 2008 (die lopen tot 2020) en er is een besluit uit 2015. Iedereen had bezwaar kunnen maken, maar dat hebben ze niet gedaan. Dus alles is democratisch goed geregeld.

Dat er door deze bewoners fouten worden gevonden, dat routes niet realistisch blijken en dat veel zaken nauwelijks onderzocht blijken te zijn; wordt door de Commissaris van de Koning in Flevoland weg gelachen als gezeur en gezever. Als “rituele rimpelingen”.

Het is deze regentencultuur (toevalliger wijze (?) vooral van PvdA’ers op dit dossier zoals Hans Alders, Jop Fackeldey en CdK Leen Verbeek) die mensen terecht zo boos maakt.

Schiphollen

Zelfs als lokaal politicus zou ik er bijna cynisch van worden. Want het gevoel ‘belazerd te worden waar je bij staat’ is bijna niet meer te onderdrukken.

Door een Hans Alders die vier jaar geleden in Biddinghuizen komt vertellen dat die vliegtuigen ‘slechts’ 48 decibel Lden veroorzaken. En dat deze 48 decibel Lden is te vergelijken met het geluid van een stofzuiger. Maar er niet bij verteld dat  Lden wil zeggen dat dit, volgens een gedifferentieerde berekening, de gemiddelde geluidsbelasting is per 24 uur.

Dus alsof je de hele dag een stofzuiger aan hebt. Alle dagen van de week. Maar ook die vergelijking doet geen recht. Want de meeste vliegtuigen zullen komen op piekmomenten met stille uren daartussen. Maar die pieken, vooral in de (vroege) ochtend en avond, is die piekbelasting dus veel hoger dan die 48 db.

Of door wethouder Fackeldey die de komst van de luchthaven koppelt aan de noodzakelijke economische groei van de regio en het vermeende belang van de luchthaven daarbij. En in één adem door, Inditex noemt als voorbeeld van een bedrijf dat zich bij de luchthaven gaat vestigen. Het is feitelijk niet onjuist. Maar het heeft heel weinig met elkaar te maken. Inditex zocht veel, snel beschikbare en goedkope grond met goede verbindingen naar- en in de nabijheid van Schiphol. Heeft niets met de luchthaven van Lelystad te maken. Dat de Spaanse directeur daar dan wel kan landen is een non-argument. De kans dat die directeur met een prijsvechter naar Nederland vliegt is minimaal en zijn privé-jet kon al gewoon in Lelystad landen.

Of zo’n minister van Infrastructuur en Waterstraat die het ineens niet meer heeft over de, in het Alderstafel Akkoord Lelystad ‘heilig verklaarde’, grens van 45.000 vliegbewegingen. Maar over een ‘vergunde hoeveelheid’ herrie waarbinnen je met stillere vliegtuigen wel door kan groeien naar 60.000 vliegbewegingen. Als was dat maar een vrijblijvende ‘rekenexercitie’ natuurlijk.

Vertrouwen

Dat soort bestuurders met dit soort uitspraken zorgen niet voor een deuk in het vertrouwen in de overheid bij bedrijven. Maar die breken dat vertrouwen bij burgers tot de grond toe af.

Als je mensen maar lang genoeg het gevoel geeft ze niet serieus te nemen. Lang genoeg niet de informatie geeft die ze nodig hebben. En vaak genoeg de afspraken zoals die zijn gemaakt, over bijvoorbeeld 45.000 vliegbewegingen, in eens anders gaat interpreteren zodat 60.000 (theoretisch) ook mogelijk wordt.

Dan worden op enig moment die rituele rimpelingen een serieuze deining. En van deining gaat het golven. Voordat je het weet heb je dan storm. En afgelopen maand hebben we het nog gezien: als het stormt kan er niet gevlogen worden en kan de luchthaven niet open.