VVD collega-raadslid Irene Korting bejubelt de komst van het nieuwe kabinet op haar weblog: “Waar is die mentaliteit van onze Gouden eeuwse voorouders? […] Dat Nederland weer gaat floreren zoals in de Gouden Eeuw door met elkaar de schouders eronder te zetten en te kiezen voor een praktisch en daadkrachtige bestuurdersâ€.
Há, daar hebben we de VOC-mentaliteit weer! We weten waar die voor stond: onze voorvaderen die plunderend en rovend over de wereld trokken en grof geld hebben verdient aan de slavenhandel. Ik heb het voorrecht gehad in het Zeeuws Rijksarchief te mogen helpen bij het restaureren van de scheepsjournaals waarin werd bijgehouden wat er per slaaf werd betaald. Letterlijk in spiegeltjes en kraaltjes. Als je dat ziet en in je handen hebt wordt het je koud tot op het bot. Ja; mooie tijd die Gouden Eeuw waar Irene zo graag naar terug wil.
Maar net als de slaven in de Gouden Eeuw wil dit kabinet een nieuwe groep tweede rangs burgers gaan creëren: Moslims. “Iedereen die de afgelopen periode heeft aangegeven dat de politiek een non-issue is, is wel weer wakker geschud†stelt Irene. Ja ik ben bang van wel. Want op de wijze waarop het Kabinet Wilders dat, met gedoogsteun van het Christen Democratisch Appèl en de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, doet heeft weinig te maken met liberale, democratische of Christelijke waarden. Daarover is iedereen inmiddels klaar wakker!
Hoi Paul,
Je noemt nu alleen de VVD, maar het is juist de CDA in vorm van Balkenende die de VOC en waarde en normen in één adem noemde. En precies zoals je aanhaalt, dit waren normen van uitbuiting en onderdrukking.
@ Jan Wouter,
Maar ik koppel het nu niet aan waarden en normen. Mijn VVD collega wil graag terug naar de mentaliteit van de Gouden Eeuw. Da’s die VOC-mentaliteit zoals ik die beschrijf en ik heb daar een andere opvatting over.
Ergens deel ik het ‘gevoel’ van Irene wel. Niet dat we nu meteen weer in slaven moeten gaan handelen, maar een iets ondernemender en vooral ambitieuzer Nederland zou niet verkeerd zijn.
Het kan aan mij liggen, maar als ik om me heen kijk zie ik weinig drang om samen aan een sterker Nederland te werken. Wellicht omdat we al zoveel hebben en we op wereldschaal al bovenaan staan, dat het ons aan een verdere visie ontbreekt. En dat we daarom links en rechts ingehaald dreigen te worden (evenals de rest van Europa, overigens).
Overigens denk ik wel dat Irene de hand eerst in de boezem van de VVD mag gaan steken. Het consequent verketteren van alles wat links is, draagt nou niet echt bij aan het ‘schouder aan schouder’ gevoel…
@Frank,
Dat voel ik wel erg met je mee. Maar om samen de schouders er onder te willen zetten moet er wel een sfeer van ‘mee mogen doen’ worden gecreëerd. Nu is het vooral uitsluiting, en ‘rechtse wraak op linkse hobby’s’. Tenminste; zo voelt het.
Maar meer ambitie, meer perspectief en zin in de toekomst, dat is de sfeer waar Nederland behoefte aan heeft.
Beste heren,
Bedankt voor jullie reactie. Goed om te zien dat dit onderwerp zo leeft en dat mijn blog in ieder geval aanzet tot kritisch nadenken. De directe link die gemaakt is met de VOC komt overigens voort uit het denkwerk van de heer Vermast zelf.
Mijn intentie, (en zo staat het ook letterlijk in de blog) was de overeenkomst van de Gouden Eeuw in relatie tot een florerend Nederland. Waarbij Nederlandsers trots waren op hun land en aanpakten. Met de kennis van nu over de VOC ben ik uiteraard ook geheel tegen slavenhandel, maar (voor de historici onder ons) was de slavenhandel vooral het geval bij de West Indische compagnie.
Wat ik wil laten zien dat we toe moeten naar een andere mindset. Een mindset waarbij we zeker samenwerken om de Nederlandse ambitie te versterken. Daar hebben we met elkaar een andere mentaliteit nodig. Eén van respect, vrijheid en gelijkwaardigheid. Hopelijk leidt deze discussie en mijn blog tot een klein duwtje in de richting daarvan. Al is het geen eenvoudige, zo blijkt maar weer uit de eerste reactie van de heer Vermast. Als we van ons zelf uit gaan en geloven in elkaar komen we veel verder om dit land weer de kracht te geven die het nodig heeft.
Frank Hemmes heeft gelijk. Iedereen moet maar eens goed naar zichzelf kijken en daar beginnen.
@ Irene,
Hahah goeie afsluitende zin. Volgens mij zei Frank vooral iets over hand en eigen boezem. Maar inhoudelijk: het klopt dat ik de link heb gelegd met de VOC, maar als je het nou over de Gouden Eeuw mentaliteit hebt komt je daar wel al heel snel uit. Het recht van de sterkste. Dat is nou precies waar dit kabinet voor staat: zwakste schouders, zwaarste lasten.
Maar ik sla je uitgestoken hand niet weg. Het is goed om samen de schouders er onder te zetten en het optimisme terug te brengen in het land. Laten we beginnen in Dronten en dus niet uitsluiten, de zwaksten in de samenleving ontzien en de sterkste schouders de zwaarste lasten laten dragen. Ik kijk uit naar de voorstellen van de VVD op dit punt de komende jaren.
Beste Paul,
Bedankt voor je reactie. Treffend! Mooi om te zien dat je mijn uitgestoken hand en visie naar een optimistische Nederland onderkend. Ik merk dat je vooral aandacht geeft besteed aan de negatieve VOC-kanten van de metafoor Gouden Eeuw. Begrijpelijk vanuit de geschiedenislessen op school, maar ik vraag mij af waarom er onevenredig aandacht is voor de kern van mijn boodschap. De metafoor is bedoeld om aan te geven dat in die tijd de economie vrijwel ongehinderd groeide en Nederland in de 17e eeuw een absolute toppositie in de wereldhandel innam.
De nieuwe voorspoed leidde ook tot meer aandacht voor en sponsoring van beeldende kunsten, literatuur, wetenschappen en zelfs armenzorg. In 1609 werd de Beurs van Amsterdam opgericht waardoor Amsterdam het financiële centrum van Europa werd.
De financiële infrastructuur van de Nederlanden was gunstig voor het vormen van een handelsnatie. Anders dan in andere landen, waar de adel vermogens en het bestuur monopoliseerde en op de handel neerkeek, was er in Nederland veel kapitaal beschikbaar voor ondernemingen. De beurs, een vrij efficiënt bestuur, de bereidheid van de bankiers om risico’s te nemen en een landsbestuur dat niet neerkeek op de handel maar die juist stimuleerde zorgden voor een voor Europa uniek investeringsklimaat.
Terug naar het ‘nu’ en de kern van mijn blog. De hoofdvraag: Kunnen we van Nederland een handelsnatie van formaat maken en kunnen we de focus leggen op het vinden van constructieve oplossingen die ons land in de handelsgeest groot maken? Gewaardeerd collegaraadslid Paul Vermast, ik hoop dat je die VVD-mentaliteit ook kunt waarderen.
Nederland heeft een rijke geschiedenis, en we kunnen veel leren van de fouten en successen uit het verre verleden. De basis voor de Gouden Eeuw was de technologische ontwikkeling van de windmolen. Landheren in Holland en Zeeland waren rijk geworden met landbouw in nieuwe polders die door molens zijn drooggemalen. Dit geld werd geïnvesteerd in de bouw van een handelsvloot, waar nog veel meer geld is verdiend. Ook van de negatieve aspecten van de Gouden Eeuw valt iets te leren. De VOC beschikte over een eigen leger om de orde te bewaken in de gekoloniseerde gebieden, een beetje zoals Shell nu doet met milities die de oliebronnen in Afrika bewaken. In ieder geval heeft de handel in specerijen geleid tot een economie in NL die alle landen later hebben gekopieerd. Maar ook toen kon het goed misgaan, bijvoorbeeld door de crash in de tulpenhandel.
Destijds was de windmolen de nieuwe technologie die als aanjager werkte voor de economie. Tegenwoordig moeten de kenniseconomie, milieutechnologie en internet de aanjager zijn van economische groei. Helaas is er in het regeerakkoord weinig positiefs te vinden over deze onderwerpen:
– (hoger) onderwijs is essentieel voor de kenniseconomie, maar de kosten voor studenten stijgen terwijl de beurzen dalen
– Kennismigranten worden afgeschrikt met de keiharde retoriek van Wilders die door het kabinet is overgenomen in het gedoogakkoord
– de paragraaf over internet noemt alleen bezuinigingen op de publieke omroep.
Het is een mooie oproep, maar de VVD schiet ernstig tekort qua mentaliteit van de Gouden Eeuw. Misschien moet Irene een overstap overwegen naar D66, hun programma biedt meer basis voor de hervormingen die nodig zijn voor een nieuwe Gouden Eeuw.
Beste Paul, Irene (en anderen)
Zelf geloof ik erg in de kracht van individuele burgers. Niet op het niveau dat ze alles zelf maar moeten uitzoeken, maar vanuit de gedachte dat iedereen in zijn/haar eigen omgeving wel een manier ziet om Nederland een stukje vooruit te helpen. Voor sommigen zal dat een eigen onderneming zijn, voor anderen het verbeteren van de organisatie bij het bedrijf waar men werkt. Weer anderen zien meer in vrijwilligerswerk of bijdragen aan de school van de kinderen.
Hoe het ook zij, ik denk dat een mentaliteitsverandering noodzakelijk is voordat we deze individuele krachten kunnen ontketenen en bundelen. Voordat mensen iets extra’s willen doen voor Nederland, zal men zich toch eerst genoeg verbonden moeten voelen met het lot van het hele land. En dat ontbreekt naar mijn idee nog wat. Niet alleen door de politiek, maar ook door de materialistische nadruk op bevrediging van individuele (!) behoeftes d.m.v. consumptie.
Hoe je zulks in Dronten praktisch invult, zou ik niet direct weten. Maar ik gok dat er genoeg Drontenaren zijn, juist ook buiten de politiek, die hier ideeën over hebben. Mijn suggestie zou zijn om te kijken of je daar het komend jaar een fractie van zou kunnen faciliteren als gemeente en ze kan opnemen in het grotere verhaal van een sterker Nederland. Wellicht dat er dan al veel gewonnen is.