Supergemeente Drolywolde

In de plannen van het bijna nieuwe kabinet wordt een golf aan gemeentelijke herindelingen aangekondigd, waaraan bijna geen enkele gemeente zal ontsnappen, zo voorspellen de media. Hoewel het nog even afwachten is of dit voorstel ook in de uiteindelijke plannen staat (maar die kans is groot) kun je jezelf wel afvragen of gemeentelijk herindelen om het gemeentelijk herindelen wel zo zinnig is.

Laat ik het dicht bij huis houden, onze gemeente Dronten zou in de plannen van het kabinet geen bestaansrecht meer hebben omdat gemeenten niet kleiner mogen zijn dan 100.000 inwoners. Daarbij zou er ook een provinciale herindeling plaatsvinden waarbij Flevoland (zonder de Noordoostpolder) naar Noord-Holland en Utrecht zou gaan. Gaan we dan gemeentelijk herindelen zal dit binnen de Flevopolder moeten plaatsvinden en kan Almere (395.525 inwoners) zelfstandig blijven. De overige drie gemeenten (Lelystad, Zeewolde en Dronten) zullen dan één gemeente moeten worden zodat je net die 100.000 inwoners haalt. Op basis van de cijfers per 1 januari van dit jaar 137.030 inwoners gezamenlijk. (Lelystad en Dronten hebben samen 115.782 inwoners, maar waar laat je de 21.288 inwoners van Zeewolde dan? Bij Almere zal niet op warme steun kunnen rekenen).

Als je dan kijkt naar de oppervlakte van die nieuwe gemeente Drozeestad of Drolywolde (ik doe maar wat voorstellen) komt dat neer op een gebied van Amersfoort tot Urk van 1458.22 km2. Ter vergelijking dat is 6,6 maal de oppervlakte van Amsterdam en ongeveer twee derde van de huidige provincie Flevoland.

De Rijksoverheid decentraliseert al jaren taken naar de gemeenten omdat deze voor burgers ‘de eerste overheid’ moet zijn. Dichtbij burgers, bereikbaar en aanspreekbaar. Het herindelen van gemeenten tot een supergemeente van 145.822 hectare past naar mijn opvatting niet bij een aanspreekbare, bereikbare gemeentelijke overheid die dicht bij burgers staat.

Dus mijn voorzichtige conclusie is dat je goed moet kijken waar je deze plannen uitvoert. Voor Flevoland geldt een geheel andere situatie dan bijvoorbeeld elders in het land. Ik ben opgegroeid op het Zeeuwse eiland Walcheren. Het eiland kent op dit moment drie gemeenten: Middelburg, Vlissingen en Veere. Dat je deze drie gemeenten laat samen gaan tot één gemeente kan ik inkomen. Walcheren is 215,72 vierkante kilometer (te vergelijking: Dronten is 423.86 km2) en heeft 114.559 inwoners per 1 januari 2012. Dan spreek je van een behapbare gemeente met een aantal inwoners dat in de plannen van het kabinet de ondergrens kan weerstaan. Als aanvullend Zeeuws voorbeeld: Zeeuws-Vlaanderen is 875.80 vierkante kilometer en heeft drie gemeenten. Het totaal aantal inwoners was 106.522 op 1 januari 2010. Dat is dus bijna 600 vierkante kilometer kleiner dan de door mij voorgestelde Flevolandse fusiegemeente Drolywolde, maar met een uitgestrektheid waarbij je jezelf kan afvragen of je dat nog één gemeente wilt laten zijn.

Kortom, in veel gevallen die ik wel de logica van deze gemeentelijke herindelingsgolf volgen, maar ik kan me voorstellen dat in dun bevolkte en uitgestrekte gebieden zoals hier in Flevoland maatwerk wordt geleverd die verder gaat dan het maar herindelen om het herindelen en de cijfertjes op een bepaalde grens te krijgen. Want dat zou ik echt oerdom beleid vinden.